مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي كشور در رويكرد به تجاريسازي نتايج تحقيقات، در ابتداي تجربه تشكيل شركتهاي دانشگاهي هستند. تصويب قانون "حمايت از شركتها و مؤسسات دانشبنيان و تجاريسازي نوآوريها و اختراعات" در سال 1389 در مجلس شوراي اسلامي و متعاقب آن تصويب آييننامههاي اجرا چکیده کامل
مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي كشور در رويكرد به تجاريسازي نتايج تحقيقات، در ابتداي تجربه تشكيل شركتهاي دانشگاهي هستند. تصويب قانون "حمايت از شركتها و مؤسسات دانشبنيان و تجاريسازي نوآوريها و اختراعات" در سال 1389 در مجلس شوراي اسلامي و متعاقب آن تصويب آييننامههاي اجرايي آن، فرصت مناسبي را براي تشكيل اين شركتها در مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي كشور فراهم ساخته است. اما اين مؤسسات نيازمند تكميل ظرفيتهاي زيرساختي خود از جمله قوانين و مقررات مورد نياز براي تشكيل اين شركتها ميباشند. يكي از مهمترين اين مقررات، مقررات نحوه تخصيص سهام شركتهاي دانشگاهي بين مالكين اصلي آنها است که اين مالکين معمولاً مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي، اعضاي علمي اين مؤسسات، سرمايهگذاران و افراد بيروني هستند. تقسيم سهام بين اين شرکاء به نحوی كه مورد رضايت همة طرفها باشد، عملاً ميتواند به چالشي براي مسئولين مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي در مسير تشكيل شركتهاي دانشگاهي تبديل شود. اين مقاله ابتدا با تحليل بنيانگذاران و ساير شرکايي که به تدريج و در مسير رشد شركتهاي دانشگاهي به آنها اضافه ميشوند، سهامداران اين شرکتها را شناسايي و تعريف ميکند. سپس عوامل تأثيرگذار بر ميزان سهم هر يک از سهامداران را مورد شناسايي قرار ميدهد و در نهايت نحوه تخصيص سهام بين مالکين اين شرکتها را مورد بررسی قرار ميدهد. هدف نهايي مقاله به دست دادن چارچوبي از ملاحظات مرتبط با نحوه تخصيص سهام شركتهاي دانشگاهي ميباشد. براي دستيابی به اين هدف، 10 دانشگاه صاحب تجربه و پيشرو در تشكيل شركتهاي دانشگاهي در آمريكا و انگليس و مقررات ذيربط آنها مورد بررسی قرار گرفتهاند.
پرونده مقاله
شركتهاي انشعابي دانشگاهي كه بر اساس نتايج تحقيقات مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي و با مشاركت اين مؤسسات و محققين ذيربط آنها تأسيس ميشود، يكي از مهمترين سازوكارهاي تجاريسازي نتايج تحقيقات محسوب ميشود كه بيشترين منافع مالي را عايد اين مؤسسات كرده و تأثير قابلتوجهي نيز در ر چکیده کامل
شركتهاي انشعابي دانشگاهي كه بر اساس نتايج تحقيقات مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي و با مشاركت اين مؤسسات و محققين ذيربط آنها تأسيس ميشود، يكي از مهمترين سازوكارهاي تجاريسازي نتايج تحقيقات محسوب ميشود كه بيشترين منافع مالي را عايد اين مؤسسات كرده و تأثير قابلتوجهي نيز در رشد اقتصادي دارد. اين مقاله درصدد دستيابي به يك راهنماي عمل قابل استفاده براي فرآيند تشكيل شركتهاي انشعابي دانشگاهي در مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي است تا دستاندركاران ذيربط در اين مؤسسات بتوانند با اعمال تغييرات و اصلاحات مورد نياز خود در آن، به چارچوب مورد نياز و قابل استفاده در مؤسسة خود برسند. در تهية اين راهنما علاوه بر استفاده از ديدگاههاي نظري ارائهشده در پژوهشهاي قبلي، روال عمل مورد استفاده در مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي موفق در زمينه تجاريسازي تحقيقات و تشكيل شركتهاي انشعابي ساير كشورها مورد توجه و استفاده بوده است.
مراحل مشخصشده براي فرآيند تشكيل شركتهاي انشعابي در مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي به ترتيب عبارتند از:
تصميم اوليه براي تشكيل شركت انشعابي (توليد ايدة تجاري و شناسايي فرصت براي آن)، ارزيابي اولية امكانپذيري تشكيل شركت انشعابي پيشنهادشده، دريافت موافقت اولية مؤسسه دانشگاهي يا پژوهشي براي تشكيل شركت انشعابي، جستجو و توافق با مدير يا مديران اجرايي واجد شرايط، جستجوي اوليه و مذاكره با شريكان و سرمايهگذاران، تهية طرح كسب و كار اصلي، ارزيابي طرح كسب و كار اصلي تهيهشده از طرف مؤسسه دانشگاهي يا پژوهشي، شريكان و سرمايهگذاران، دريافت موافقت نهايي مؤسسه دانشگاهي يا پژوهشي براي تشكيل شركت انشعابي، تعيين و تشكيل ساختار مديريتي شركت، تشكيل و ثبت آن، توافق نهايي با شريكان و سرمايهگذاران در مورد ميزان و نحوة مشاركت و سرمايهگذاري آنها و سهم آنها از شركت انشعابي، دريافت ليسانس فناوري مبناي تشكيل شركت از مؤسسه دانشگاهي يا پژوهشي، دريافت موافقت مؤسسه دانشگاهي يا پژوهشي براي شركت محققين مؤسس در شركت انشعابي بر اساس طرح مورد توافق طرفين، تهيه اسناد قانوني شركت، تعيين و تشكيل هيأتمديره براي ادارة شركت.
پرونده مقاله